Een pergola is een mooie manier om schaduw te creëren en meer diepte te krijgen in je tuin. En wat is er nou leuker dan zelf een pergola maken, zo kan je hem precies maken zoals je wilt en voor de juiste afmetingen. Om je daarmee te helpen leggen we je in dit artikel daar alles over uit en geven we je een kort stappenplan. Ook geven we je extra informatie over de planten en leuke accessorisch zodat je de klus helemaal compleet kan maken.
Waarom een pergola?
Een pergola is een bouwwerk wat in elke tuin mooi kan staan. Mede doordat je veel verschillende soorten hebt en voor iedereen dus wel een passende. Een pergola in de tuin is ook een goed idee omdat het veel voordelen met zich meebrengt. Zo kan je met een pergola diepte in je tuin krijgen, of juist een gezellige plek in de schaduw maken. En door mooie klimplanten op je pergola te laten groeien krijgt je tuin en mooiere uitstraling.
Maar er zitten natuurlijk ook wat nadelen aan een pergola, zo kan het best een prijzig project worden om te bouwen. En het biedt minder warmte dan bijvoorbeeld een veranda als het buiten koud is. Maar zelf vind ik dat de voordelen dit wel compenseren.
Verschillende soorten pergola's
Pergola’s zijn van oorsprong gemaakt om twee bouwdelen met elkaar te verbinden. Maar tegenwoordig zijn ze er in verschillende soorten en maten, en je kan ze voor allemaal verschillende functies gebruiken. Om je goed de verschillende keuzes je laten zien leg ik de twee hoofdcategorieën hieronder uit.
- Pergola als overkapping: Een pergola als overkapping kan je op twee verschillende manieren maken, aan een gebouw vast of losstaand. Op de bovenkanten zijn verschillende manieren om te zorgen voor schaduw, je kan ervoor kiezen om planken vast te maken zodat je klimplant het gaat bedekken. Of kies voor een schaduwdoek zoals een ingebouwd Om hem open te laten
- Een langwerpige pergola: Een langwerpige pergola is de soort die je kan gebruiken om je tuin meer diepte te geven, of om een aparte ruimte te maken zonder dat je het helemaal afschermt. De palen lopen in een enkele palen rij en gaat vaak over ene looppad heen. Deze soort pergola is goed samen te gebruiken met bijvoorbeeld een schommel.
Mocht je kiezen voor een pergola met schaduwdoek is het belangrijk om voordat je gaat bouwen goed te kijken naar de afmetingen van het doek. Het schaduwdoek wat het meeste gebruikt wordt heet een harmonicadoek en deze is verschuifbaar. In het pakket zitten katrollen en staalkabels waarmee je kan zorgen dat je het doek dus gemakkelijk kan schuiven. Hiermee is het belangrijk dat je aan beide kante 5 centimeter extra doet zodat je doek gemakkelijk schuift.
Stap 1: kies je houtsoort en dikte
De eerste stap voor zelf een pergola maken is om te kiezen welke houtsoort je gaat gebruiken. Tegenwoordig zijn Douglas palen erg populair, dit doordat het mooi vergrijsd en een betaalbare optie is. Maar je kan natuurlijk ook kiezen uit soorten zoals eikenhout, vurenhout of grenen tuinpalen. Bekijk dus goed welke soort je het mooiste vindt en dan is het nog van belang om te bepalen hoe dik je de palen wilt.
Om de dikte van je palen te bepalen is het eerst belangrijk om te bedenken wat je met de pergola wilt doen. Wanneer je van plan bent om er een schommel of schommelbank aan vast te maken moet de constructie natuurlijk steviger zijn dan bij een klimplant.
Wanneer je een pergola maakt waar niet heel veel gewicht aan komt is een populaire keuzen 10 x 10 palen. Maar wanneer je er wel gewicht op gaat doen of voor een robuuste uitstraling wil gaan kan je palen kiezen van 15 x 15 of 20 x 20
Stap 2: Gaten graven en de palen voorbereiden
Wanneer je de houtsoort en dikte hebt bepaald en deze ook aangeschaft hebt kan het plaatsen beginnen. Als eerst kan je met een grondboord de gaten gaan borden op de juiste plek, zorg ervoor dat je de punten precies uitzet en dat elk gat even diep wordt. Zo voorkom je later meer werk om de gaten groter te maken. De diepte meet je het beste door een lat boven de gaten tijdelijk vast te maken zodat je overal vanaf hetzelfde punt kan meten.
Dan is het van belang om je palen te behandel zodat ze zo lang mogelijk meegaan, dit kan op verschillende manieren. Je kan de onderkanten van de palen behandelen met teer of rubber seal. Dit creëert een laagje over de paal die ervoor zorgt dat er geen vocht bij het hout komt. Het vaakst worden er palen van 3 meter gebruikt en daarvan zo’n 70 centimeter in de grond. Zorg voor dat je ongeveer 75 centimeter behandeld zodat het iets boven de grond uitsteekt.
Je kan er ook voor kiezen om betonpoeren te gebruiken, hiermee vergroot je de levensduur nog meer omdat vocht bijna geen kans krijgt. Dit omdat de staanders worden bevestig op de poeren die iets boven de grond uitsteken. Met betonpoeren maak je het plaatsing proces ook gemakkelijker omdat je gemakkelijk de hoogte iets kaan verstellen zodat het waterpas is.
Stap 3: Plaats de palen en bereid de liggers voor
Wanneer je palen behandeld zijn, en zo nodig ook goed zijn opgedroogd zijn kan je beginnen met het plaatsen van de palen. Zorg ervoor dat je de palen goed waterpas zet zodat je een mooi rechte pergola krijgt.
Je kan er ook nog voor kiezen om je palen vast te zetten met wat snel beton zodat ze stevig blijven staan. Om te zorgen dat de palen waterpas staan kan je het beste als eerst de buitenste palen plaatsen. En door daarop een tijdelijke balk te leggen te kijken of ze waterpas staan, daarna kan je dan eventuele palen in het middel plaatsen.
Als de palen staan kan je het beste de liggers al voorbereiden op de grond zodat die in een keer op de palen gezet kan worden. Dus bij een overkapping kan je de balken al aan elkaar vastmaken met een hoekelement of houtverbinding. Zorg er wel voor dat je nog wat speling hebt door het pas met een schroef vast te maken. Wanneer je een langwerpige pergola hebt kan je er ook voor kiezen om de spanten alvast erop te monteren als je niet goed er bij kan komen.
Als je een pergola aan een gebouw vast maakt hoef je natuurlijk minder palen te plaatsen. In plaats daarvan kan je gebruik maken van een verbindstuk of je plaatst een horizontale balk. Die horizontale balk kan je het beste vastzetten met slagpluggen zodat je een stevig eindresultaat krijgt.
Stap 4: bevestig de liggers en eventueel het schaduwdoek
Wanneer de palen stevig staan en je de liggers alvast hebt voorbereid kunnen ze op de staanders geplaats worden. Het is wel handig om deze stap met 2 personen te doen. Til het hele geheel op en stop de palen in de hoekelementen of boor de palen vast via de bovenkant. Wanneer je nog wat extra stevigheid zou willen kan je er ook nog voor kiezen om schuine schoren in de hoeken te plaatsen.
Wanneer je een schaduwdoek op je pergola wou kan je die ook gaan plaatsen, gelukkige is het plaatsen van een harmonicadoek een taak die relatief makkelijk is. Als eerst bevestig je de stokken in het doek en haal je de kabel door de ringen. Je bevestigt dan de kabel en zorgt dat het doek er strak op ligt. Daarna kan je de katrollen bevestigen en de touwen vastknopen. En je kan genieten van je verstelbare schaduwdoek.
Populaire klimplanten voor je pergola
Een pergola is vaak niet compleet zonder mooie beplating, daarom nemen veel mensen een klimplant zodat de pergola mooi bedekt is. In klimplanten is natuurlijk veel keuze, van snelgroeiende tot groenblijvende planten er is voor alles een keuze. En je kan ook meerdere planten kiezen met verschillende bloeitijden zodat je langer kan genieten. Om je korte indruk te geven heb ik hieronder de 3 populairste planten op een rijtje gezet.
- Klimdruif: Eigen druiven kweken in je tuin is natuurlijk superleuk, en het is ideaal voor op je pergola.
- Clematis: Een clematis is er in veel verschillende kleuren, ga voor het langste resultaat door te combineren met een lentebloeier en een najaar bloeier.
- Blauweregen: Bloeit met grote blauwpaarse bloempluimen en heeft een zoete geur.
Het is vaak van belang dat je een klimplant in het begin vast te binden zodat je ze de goede kant op wijst. Het beste kan je hiervoor een binddraad voor gebruiken zonder ijzerdraad zodat die niet gaat ingroeien. Zelf vind ik een elastische bindbuis het beste werken en zou dit dus ook zeker aanraden.
Om ervoor te zorgen dat je planten zo mooi mogelijk blijven is het belangrijk dat je elk jaar in de winter gaat snoeien. Als je dit namelijk een keer niet doet raak je snel het overzicht kwijt. Het snoeien is voor elke plant weer iets anders, zoek dus van tevoren goed op hoe het bij jou klimplant moet. Maar meestal kan je alles wat er bovenuit steekt afknippen, anders hoopt het zich alleen maar op en worden de planten alleen maar hoger.
Pergola accessoires
Als je pergola af is kan je hem nog mooier maken door er wat accessoires aan toe te voegen. Hiermee maak je jouw zelfgemaakte pergola nog bijzonderder en kan je er nog meer van genieten. Om je wat leuke ideeën te geven van wat je allemaal kan ophangen aan je pergola heb ik hieronder een kort rijtje gemaakt met wat mogelijkheden:
- Hanging basket: Een hanging basket is de Engelse term voor een hangende bloempot. Je kan hierin dus planten of bloemen plaatsen en die ophangen, ideaal voor een pergola dus. Door dit aan je pergola op te hangen geef je hem meer kleur en ziet het er nog mooier uit.
- Verlichting: Met mooie sfeerverlichting laat je de pergola ook ‘s avonds er mooi uit zien. Denk hierbij aan een lichtslinger die je gemakkelijk om de balken kan wikkelen, grondspots om de palen uit te lichten of wandlampen aan de palen.
- Voederhuisje: Een voederhuisje ophangen aan je pergola is zeker in de koudere periodes een goed idee. In die periodes kunnen tuinvogels lastiger voedsel vinden en is het dus handig als er wat extra voer te vinden is. Je krijgt hiermee dus ook meer vogels in je tuin, en dat is natuurlijk leuk om te zien.
- Schommel: Wanneer je kinderen hebt is het ideaal om een schommel aan de pergola op te hangen. Zorg er hierbij voor dat je constructie sterk genoeg is om er iets zwaar aan op te hangen. Kies bij het ophangen voor een schommelhaak zodat je hem gemakkelijk weg kan halen als die niet gebruikt wordt.
Als je pergola af is kan je hem nog mooier maken door er wat accessoires aan toe te voegen. Hiermee maak je jouw zelfgemaakte pergola nog bijzonderder en kan je er nog meer van genieten. Om je wat leuke ideeën te geven van wat je allemaal kan ophangen aan je pergola heb ik hieronder een kort rijtje gemaakt met wat mogelijkheden:
- Hanging basket: Een hanging basket is de Engelse term voor een hangende bloempot. Je kan hierin dus planten of bloemen plaatsen en die ophangen, ideaal voor een pergola dus. Door dit aan je pergola op te hangen geef je hem meer kleur en ziet het er nog mooier uit.
- Verlichting: Met mooie sfeerverlichting laat je de pergola ook ‘s avonds er mooi uit zien. Denk hierbij aan een lichtslinger die je gemakkelijk om de balken kan wikkelen, grondspots om de palen uit te lichten of wandlampen aan de palen.
- Voederhuisje: Een voederhuisje ophangen aan je pergola is zeker in de koudere periodes een goed idee. In die periodes kunnen tuinvogels lastiger voedsel vinden en is het dus handig als er wat extra voer te vinden is. Je krijgt hiermee dus ook meer vogels in je tuin, en dat is natuurlijk leuk om te zien.
- Schommel: Wanneer je kinderen hebt is het ideaal om een schommel aan de pergola op te hangen. Zorg er hierbij voor dat je constructie sterk genoeg is om er iets zwaar aan op te hangen. Kies bij het ophangen voor een schommelhaak zodat je hem gemakkelijk weg kan halen als die niet gebruikt wordt.
Wanneer je het bouwproces nog duidelijker en makkelijker wilt maken zijn bouwtekeningen de ideale oplossing. Op een bouwtekening wordt stap voor stap beschreven wat je moet doen en heeft een duidelijk overzicht met de benodigdheden. Zelf maak ik voor al mijn klussen gebruikt van het Freds bouwtekeningen pakket.
Dit pakket bevat meer dan 10.000 bouwtekeningen, dus voor elke klus wel een. Mocht je meer willen weten is het zeker de moeite waard om onze Freds Bouwtekeningen Review te lezen, hierin leggen we je alles uit. Of neem meteen een kijkje op de website via de knop hieronder.
Het beste bouwtekeningen pakket?
klik hieronder op de knop hieronder voor toegang tot de 10.000 bouwtekeningen voor al jouw doe-het-zelf projecten!
